14 listopada obchodzimy Światowy Dzień Cukrzycy, święto ustanowione w 1991 r. w rocznicę urodzin odkrywcy insuliny, Fredericka Bantinga.  W Polsce na cukrzycę choruje ok. 3 mln osób. Przewiduje się, że do 2030 r. będzie się z nią zmagać nawet co dziesiąty Polak.

Trend wzrostowy widoczny jest też w województwie mazowieckim. – W 2022 r. z systemu ochrony zdrowia na Mazowszu korzystało ponad 35 tys. pacjentów z cukrzycą typu 1 i 210 tys. z cukrzycą typu 2 – wyjaśnia Łukasz Jarocki, rzecznik prasowy mazowieckiego NFZ. – W 2023 r. takich pacjentów było odpowiednio 37 tys. i 231 tys. W ubiegłym roku liczba pacjentów z cukrzycą typu 1 wzrosła do niemal 38 tys., a z cukrzycą typu 2 do 243 tys. – dodaje.

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO):

• Liczba chorych na cukrzycę wzrosła z 200 mln w 1990 r. do 830 mln w 2022 r.
• Szybszy wzrost zachorowań odnotowywany jest w krajach o niskich i średnich dochodach.
• W 2022 r. ponad połowa chorych na świecie nie przyjmowała leków na cukrzycę.
• Cukrzyca może powodować zaburzenia widzenia, niewydolność nerek, zawał serca i udar mózgu.
• Cukrzycę można leczyć, a jej powikłań można uniknąć lub opóźnić ich rozwój za pomocą diety, aktywności fizycznej, leków i regularnych badań.

Jakie są objawy choroby?

Nie zawsze można wyraźnie odróżnić symptomy cukrzycy od innych dolegliwości. Dlatego często choroba jest rozpoznana zbyt późno – zwłaszcza cukrzyca typu 2.

Typowymi objawami cukrzycy są:

• wielomocz – oddawanie większej ilości moczu, również w nocy,
• wzmożone pragnienie i suchość ust – chorzy najczęściej wymieniają ten objaw,
• osłabienie, senność – może wystąpić też uczucie zmęczenia oraz zaburzenia koncentracji.

Czym różnią się od siebie cukrzyca typu 1 i typu 2?

Cukrzyca typu 1, zwana też insulinozależną, młodzieńczą lub wieku dziecięcego, charakteryzuje się niedoborem insuliny i w konsekwencji wymaga codziennego podawania tego hormonu. Przyczyna ani sposoby zapobiegania cukrzycy typu 1 nie są znane.

Natomiast cukrzyca typu 2 uniemożliwia organizmowi prawidłowe wykorzystanie insuliny, co może prowadzić do wysokiego poziomu cukru we krwi, jeśli choroba nie jest leczona. Z czasem może powodować poważne uszkodzenia organizmu, zwłaszcza nerwów i naczyń krwionośnych.

Ponad 95 proc. pacjentów choruje na cukrzycę typu 2, nazywaną dawniej insulinoniezależną lub cukrzycą dorosłych. Do niedawna ten typ choroby występował tylko u dorosłych, ale obecnie coraz częściej występuje również u dzieci. Zdecydowanie rzadziej występującą postacią choroby jest cukrzyca typu 1, która rozpoczyna się gwałtownie, przeważnie w młodym wieku.

Cukrzycy typu 2 często można zapobiec. Jak?

Ważne są tu dwa elementy: regularna aktywności fizyczna i dieta. Zalecany jest codzienny wysiłek fizyczny, który powinien być dostosowany do możliwości danej osoby. Natomiast posiłki powinny być spożywane regularnie, o stałych porach. Należy ograniczyć słodycze i inne węglowodany o wysokim indeksie glikemicznym, a także nasycone kwasy tłuszczowe. Istotna jest też ilość wypijanych płynów (ok. 2l na dobę, najlepiej wody).

Obejrzyj film Akademii NFZ pt. „Czy osoba z cukrzycą może trenować?” i podziel się nim w swoich mediach społecznościowych: https://www.youtube.com/watch?v=Y5-rsvzEnR0&list=PLZ2X-9LnwIVEIyeStWSDV5c-nMvRKMaza&index=19

op. K. kozłowski, źródło: NFZ oddział mazowiecki