15 marca przypada Światowy Dzień Konsumenta. Po raz pierwszy jego obchody odbyły się w 1983 roku w rocznicę przemówienia prezydenta Johna F. Kennedy’ego, wygłoszonego w roku 1962 w Kongresie Stanów Zjednoczonych. Dotyczyło ono projektu ustawy o ochronie praw konsumenta. W Polsce Światowy Dzień Konsumenta obchodzony jest oficjalnie od roku 2000. Natomiast w 1999 r. powołano instytucję rzecznika konsumentów, który występuje do przedsiębiorców w imieniu i na rzecz konsumentów, dążąc do polubownego zakończenia sporu.

Prezydent USA sformułował cztery podstawowe prawa konsumentów: do informacji, do wyboru, do bezpieczeństwa, do reprezentacji oraz wypowiedział słowa, które są aktualne do dzisiaj, że „Konsumenci to my wszyscy”.  W tym roku święto konsumentów obchodzone jest pod znakiem zmian w przepisach tzw. ”konsumenckich”, które weszły w życie 1 stycznia 2023 r. Podstawowa zmiana dotyczy przeniesienia przepisów regulujących uprawnienia konsumentów w razie stwierdzenia wady towarów – z kodeksu cywilnego do ustawy o prawach konsumenta.

Po zmianie:

• przepisy kodeksu cywilnego nadal regulują prawa konsumenta w zakresie:

• rękojmi za wady nieruchomości
• rękojmi za wady prawne (zmieniony art. 556³ k.c.)
• rękojmi za wady dzieła, które nie jest towarem (np. usługi pralnicze, fryzjerskie itp.)
• gwarancji

• przepisy ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta regulują prawa konsumenta w przypadku niezgodności towaru z umową w zakresie:

• umowy sprzedaży towarów
• umowy o dzieło będące towarem (np. wykonanie mebli na zamówienie, uszycie garnituru)
• umowy dostawy
• umowy o dostarczanie treści lub usług cyfrowych

W nowych przepisach ustawy o prawach konsumenta:

• Wadę zastąpiono terminem: brak zgodności z umową czyli niezgodność z umową.
• Przedsiębiorca nadal odpowiada za te niezgodności towaru z umową, które istniały w chwili dostarczenia towaru konsumentowi i ujawniły się w ciągu dwóch lat.

Nowością jest, że przez całe 2 lata obowiązuje domniemanie, że tak właśnie było (poprzednio takie domniemanie obowiązywało tylko w pierwszym roku).

• Zmieniły się uprawnienia konsumenta, jeżeli towar okazał się niezgodny z umową.

• • Konsument może teraz żądać naprawy lub wymiany.
  • Dopiero, gdy te żądania nie zostały spełnione lub nie doprowadziły do zgodności z umową, konsument może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy.

• wydłużono terminy przedawnienia roszczeń przysługujących konsumentowi.

Ponadto wprowadzono przepisy, które dodatkowo chronią konsumentów zawierających umowy na wycieczkach i tzw. pokazach.

• wydłużają z 14 do 30 dni termin odstąpienia od umowy zawartej na wycieczce
• zakazują przyjmowania płatności przed upływem terminu do odstąpienia od umowy zawartej podczas wycieczki, pokazu lub podczas nieumówionej wizyty w domu konsumenta

Do umów zawartych przed końcem 2022 r. zastosowanie mają przepisy wcześniejsze.

Dodatkowo informujemy, że w związku z wprowadzonymi zmianami w ustawie o prawach konsumenta Miejski Rzecznik Konsumentów – Izabela Prądzyńska wznowiła spotkania z młodzieżą klas maturalnych w zakresie możliwości korzystania z uprawnień konsumenckich, które wstrzymano na czas pandemii. W najbliższym czasie zaplanowane są spotkania Miejskiego Rzecznika Konsumentów z młodzieżą jako jedną z grup konsumentów najbardziej narażoną na nieuczciwe praktyki przy zawieraniu umów w sieci.  Zainteresowane szkoły, które chcą, aby Rzecznik przeprowadził zajęcia z młodzieżą, proszone są o kontakt z Biurem Miejskiego Rzecznika Konsumentów w Płocku w celu umówienia dogodnego terminu.

Natomiast wszystkich zainteresowanych uzyskaniem porady lub pomocy w zakresie przepisów konsumenckich prosimy o kontakt z Biurem Miejskiego Rzecznika Konsumentów, tel. 24 367-15-81, siedziba: Urząd Miasta Płocka al. Piłsudskiego 6, II piętro, pok.213/214.

źródło: I. Prądzyńska – Miejski Rzecznik Konsumentów